Egzersiz Bağımlılığına Dair Öneri Kitap İncelemeleri
Egzersiz Bağımlılığı Hakkındaki Gerçek: Zayıflamanın Karanlık Tarafını Anlamak, Katherine Schreiber ve Heather A. Hausenblas
Egzersiz alışkanlıklarından endişe duyan kişiler, kişisel antrenörler, bu durumdan yakınan bireyler ve arkadaşları ile egzersiz bağımlılarına müdahale eden ruh sağlığı uzmanları için tasarlanan Egzersiz Bağımlılığı Hakkındaki Gerçek, okuyucuya okuması kolay ve aydınlatıcı bir bakış sunmaktadır. Katherine Schreiber ve Heather A. Hausenblas, egzersiz bağımlılığının tarihini, aşırı egzersiz eğilimini ve "zayıflama"nın artan etkisini araştırırken, bu tür görünüşte sağlıklı bir davranışın neden ve nasıl dönüştüğüne de değinmektedir. Bu durumla mücadele edenlerin gerçek hikayeleriyle obsesif egzersizin belirtilerini ve tehlikelerini gözler önüne sermektedir. Kitap, aşırı egzersiz yapmayı tehlikeli bir kendini yok etme yöntemi olarak görmektedir. Genetik, kültür ve kişiliğin etkisinin yanı sıra aşırı fiziksel aktivitenin nedenlerini ve sonuçlarını analiz eden bu kitap, okuyucuların egzersiz bağımlılığının nasıl göründüğünü ve nasıl hissettirdiğini daha iyi anlamalarını sağlamaktadır. Egzersiz Bağımlılığı Hakkındaki Gerçek aynı zamanda egzersiz bağımlılığını ele almak için benzeri görülmemiş bir kaynak listesi, şu anda danışanlar için mevcut olan terapi tekniklerinin etkililiği ve bunun üstesinden gelmek için sorunu olabilecek biriyle nasıl yüzleşileceği ve destek sağlanılacağına ilişkin yönergeler içermesi bakımından okunması tavsiye edilmektedir.
Egzersiz Bağımlılığı, John H. Kerr
Egzersiz bağımlılığı çoğu kaynakta “olumlu bir bağımlılık” olarak tanımlanmaktadır, ancak yeme bozuklukları da dahil olmak üzere zararlı, işlevsiz ve aşırı davranışlarla bağlantılı olabilmektedir. Ruh sağlığı alanında egzersiz bağımlılığı ile doğrudan ilgilenen klinik ve spor psikologları da bu davranışların eğlence amaçlı egzersiz yapanlarda ve rekabetçi sporcularda bulunabileceğini bildirmektedir. John Kerr sunduğu bu metinde, egzersizi bağımlılık haline getiren bireyler için kapsamlı bir kılavuz sağlamaktadır. Kitap içerisinde vaka çalışmaları içermektedir ve hem “egzersiz” hem de “spor” bağlamlarında egzersiz bağımlılığına ilişkin araştırmaları gözden geçirmektedir. Yazar, durumu en geniş anlamıyla inceleyerek, farklı egzersiz bağımlılığı türlerini, durumla ilişkili risk faktörlerini, hastaların deneyimlerini ve motivasyonel özelliklerini, yeme bozuklukları ile bağlantıları ve bir dizi danışma yaklaşımını da okuyucuya sunmaktadır. Bu kitap, spor, sağlık ve klinik uygulamalarda çalışan psikologların yanı sıra sporcular ve spor koçlarının, özellikle de egzersiz bağımlılığına yol açabilecek yüksek performanslı sporla uğraşanların ilgisini çekecektir.
Egzersiz Bağımlılığı: Hastalık ve Bozukluklar, Leanne K. Currie-McGhee
Kitap egzersiz bağımlılığını tanımlamaya neden olan hastalık ve bozuklukları ele alırken, hangi özelliklerin bu bozukluğa neden olabileceği noktasına dikkat çekmektedir. Yazar belli özelliklerin egzersiz bağımlılığı geliştirmekte diğerlerine göre daha fazla riskte olduğundan bahsetmektedir. Genelde, düşük özgüvene sahip bireyler, kendi bedeninden memnuniyetsizlik duyan ve hayatının her alanında mükemmellik arayanlar, özellikle atletizm ile ilgilenen ve yüksek performans arayanlar egzersiz bağımlılığı geliştirmeye daha yatkındırlar. Bu kişiler egzersizin hayatlarının merkezi olmasına izin verirler ve hayatlarının normal akışını engellerler. Atletizm ile ilgilenen sporcuların bir kısmı hayatlarının günlük temelinde diğer fonksiyonları etkilemeyecek derecede spor ve egzersiz ile ilgilenirken, diğerleri ise bağımlılık geliştirme eğilimindedir. Kitap yoğun ve düzenli bir şekilde egzersiz yapan bireyler ile egzersizi bağımlılık davranışı haline getiren bireylerin farkını ortaya koymaktadır. Egzersiz bağımlıları, doktorların ve çevresindekilerin onlara egzersizin hayatlarının diğer rutinlerinin üstüne çıktığını ve normal olanın dışında egzersiz yaptıklarını söylemelerine rağmen davranışlarını durduramayan bireyleri içermektedir. Egzersiz bağımlılığı hangi karakterde ve davranıştaki bireyler görülür, hangi davranışlar egzersiz bağımlılığına zemin hazırlar, yoğun olarak egzersizle uğraşmak ve egzersize bağımlı hale gelmek arasındaki fark gibi birbirinden farklı başlıklara değinmektedir. Egzersiz bağımlılığı literatürüne geniş bir bakış açısı sunması bakımından okunması tavsiye edilmektedir.
Egzersiz Bağımlılığına Dair Öneri Dizi, Film ve Belgesel İncelemeleri
Fat City (Boksörün Dünyası), 1972
Boksörün Dünyası, biri genç diğeri ise tecrübeli olan iki farklı boksörün hikayesini konu almaktadır. Biri kariyerinin henüz başındayken, diğeri ise kariyer anlamında düşüşe geçmektedir. Leonard Gardner’ın kendi kitabından sinemaya uyarlanan film, profesyonel boks dünyasını gerçekçi bir bakış açısı ile almaktan öte, iki boksörün başarı hikayesini ve bu karakterlerin gündelik hayat içerisindeki sorunlarına odaklanmaktadır. Kariyer basamaklarını henüz yeni çıkan genç boksörü yükselme hedefi ile kariyerinde yıllanmış ancak artık ismi silinmeye yüz tutmuş deneyimli boksörü ortak noktada birleştiren şey ise hırslarıdır. İkisi de bu noktada kendini kanıtlamak adına daha çok çabalamakta ve boks çılgını bir hale gelmektedirler. Bağımlılığın bir çıkış noktası olarak gösterilen “hırs” olgusunu net bir şekilde gözler önüne seren dizinin izlenmesi tavsiye edilmektedir.
Gibi Dizisi 2. Sezon, 1. Bölüm: Yalvaç Karakteri, 2022
İlkkan, Yılmaz ve Ersoy’un evine bir süreliğine misafir olan Yalvaç aktif olarak halter sporu ile uğraşmaktadır. Yalvaç tipik bir spor bağımlısını canlandırmaktadır. Sabahın erken saatlerinde kalkıp şınav çeken, ip atlayan ve o esnada apartman sakinlerini uyandıran, en zor durumlarda dahi 5 kiloluk dambılını düşünen, belirli bir sayıda yumurta yemezse ve alması gereken kadar kalori almazsa tedirgin ve kaygılı davranışlar sergilemektedir. Yalvaç sürekli olarak kendisini diğer halterciler ile karşılaştırarak birtakım şeyleri yapmadığı takdirde kas kaybedeceğini düşünmektedir. Komedi türünde olan Gibi dizisi, bu bölümünde spor bağımlısı bir kişinin yaşantısına değinirken onun davranışlarını anlamlandıramayan ve abartılı bulan ev arkadaşları, mahalleli gibi diğer ilişkilerine de eğilmektedir.
Addicted To Exercise - The Rise Of Anorexia Athletica, Egzersize Bağımlı Hale Gelmek – Anoreksiya Athletica’nın Yükselişi, 2016
Natalie Lawrence anoreksiya nervozaya sahip bir atlettir ve aşırı egzersiz davranışıyla ilgili deneyimlerini bir sabah programında paylaşmaktadır. Yayına eşlik eden spor psikoloğu Dr. Jill Owen bu durumun nasıl meydana gelebileceğini açıklamaktadır. Dünya şampiyonasında 18. Olması ardından herkes tarafından odak noktası haline gelen Lawrence, bu durum sonrası uğraştığı spor olan atletizmde kilonun ve fiziksel görünüşün önemine iyice eğilmesiyle başlayan aşırı egzersiz davranışlarını açıklamaktadır. Spor okulunda yaptırılan 5 saatlik antrenmanlara ek olarak birkaç saat daha eklemesi, fiziksel görünüşünü ve aynadaki görüntüsünü beğenmeyen Lawrence, obsesif bir şekilde egzersiz ile uğraşmaktadır. İçerik tüm gözlerin üzerinde olduğu sporcunun beklentileri karşılamak adına kendi hayatından verdiği tavizler, bu aşırı davranışın onu psikolojik açıdan nasıl etkilediği, spor ve kariyer hayatında ne gibi değişiklikler olduğunu yalın anlatımıyla gözler önüne sermektedir. Uzmanların da sağlıklı olmak veya sağlıklı görünmek için yapılan obsesif davranışlar ve bunların ardında yatan nedenleri açıklamalarıyla içerik enginleştirilmiştir. İnteraktif ve sohbet havasında geçen içeriğin izlenmesi tavsiye edilmektedir.
Fitness: An Addiction or Lifeline?, Fitness: Bağımlılık mı ya da Yaşam Çizgisi mi?, 2017
Yaşadığı ülkede çevresi tarafından ırkçılığa maruz kalan, sosyal çevreye dahil edilmeyen ve fitness ile de bu sayede tanışan bir gencin hikayesi konu edinmektedir. Egzersiz bağımlılığı, egzersiz yapmaya dair kontrol edilemeyecek düzeyde ihtiyaç hissedilmesiyle karakterize bir kompulsif bozukluktur. Belgeselde spor hayatına ışık tutulan genç, spor yapmak için her ne kadar yorgun olsa da spor yapıyor olmanın ona sonrasında bir enerji ve rahatlama hissi verdiğini belirtmektedir. Matt düzenli spor alışkanlığının bağımlılık düzeyine gelmesiyle beraber, belli bir zaman sonra aynaya ne zaman baksa vücudunda belirli uzuvlara takıntılı olduğunu ve buna yönelik vücudunu yeniden inşa etmeye dair bir dürtü hissettiği de eklemektedir. Bununla beraber Matt, egzersiz yapamadığı zamanlarda huzursuz ve kaygılı hissetmektedir. Egzersiz bağımlıları aktivitelerini gerçekleştirmek için gidilecek yerleri yürümek, koşmak, günün belli saatlerinde tekrarlayıcı şekilde spor yapmak gibi davranışlarda bulunabilirler. Bu davranışlar kişinin hayatında çok büyük yer kaplaması sebebiyle diğer işlerini aksatabilecek düzeyde görülmektedir. Belgeselde bağımlılık terapisti Hayley Maddox, egzersiz bağımlılığının nedenlerini kişinin yüksek düzeyde enerjiye ve yemek bozukluğuna sahip olması, yedikleri yiyeceklerin kalorilerinden kaynaklı endişelenmeleri ve beden imajından memnuniyetsizlik olarak sıralamaktadır. Bu durumdan muzdarip bireylerin nasıl sağlıklı başa çıkma stratejileri geliştirebileceklerine ilişkin bilgiler içeren belgeselin izlenmesi tavsiye edilmektedir.
Egzersiz Bağımlılığı, 2014
Sarah Hicks bir egzersiz bağımlısı ve kendi deneyimlerini anlatmak için yayına konuk olmaktadır. Her sabah 5’te kalkıp yürüyüşe çıkan Hicks, içindeki ses susana ve tatmin olana kadar durmadan yürümektedir. Uzmanların ve ailesinin Sarah’a daha fazla spor yapmaması konusunda telkin vermelerine rağmen, Sarah bir şekilde spor yapmanın ve yürüyüşe çıkmanın yolunu bulmaktadır. Sarah daha fit ve kıvrımlı bir vücuda sahip olmak için devamlı olarak spor yapmaktadır ve eğer egzersiz yapmazsa kendisini suçlu hissetmektedir. Sarah için sergilediği davranışlar normal olmasa da diğerleri tarafından kabul görme isteği ve dilediği bedene sahip olmak için sporla kurduğu bağı sürdürmektedir. Sarah anoreksiyaya sahip bir genç kadın olarak hiçbir zaman kendi fiziksel görünüşünden memnun olmamıştır. 44 kiloya kadar düşen Sarah bir süre hastanede tedaviye alınmış ve ardından günlük hayatına geri dönmüştür. Belgesele annesinin anlatımı da dahil olmakta ve annesine göre Sarah şu an daha iyi görünse de zihinsel düzeyde hala bir bozukluğa sahiptir. Bir noktada sosyal çevrenin ve toplum tarafından kabul gören beden imajına dair kalıplar kişide yeme bozukluğu olan anoreksiya nervozaya neden olmaktadır. Genellikle anoreksiya nevroza ve egzersiz bağımlılığı beraber gelişebilen rahatsızlıklardır. Belgesel, bu durumdan yakınan Sarah’ın hikayesine tanıklık etmenin yanı sıra anoreksiya ve egzersiz bağımlılığının altında yatan zihinsel şemalara da dikkat çekmektedir.