Siklotimik Bozukluğa Dair Kitap Önerileri
Siklotimi El Kitabı: Ruh Halinizi Nasıl Yöneteceğinizi Öğrenin ve Dengeli Bir Hayata Rehberlik Edin, Prentiss Price
Kitap Prentiss Price tarafından özel olarak siklotimik bozukluk ile mücadele eden bireylere yardım etmesi amacıyla yazılmıştır. Sahip oldukları rahatsızlık hakkında ve rahatsızlığın oluşturduğu koşulları anlamlandırmak bakımından kitap okuyucusuna rahatsızlığın altında yatan sebepleri, neden olduğu durumlar ile açıklamaktadır. Siklotimik bozukluk literatürde daha hafif bipolar olarak tanımlanmaktadır. Siklotimi, depresif ve hipomanik dönemler ile karakterize bir rahatsızlıktır ve genelde bipolar 2’nin daha hafif formu olarak bilinmektedir. Duygudurumda bipolar 2 kadar olmasa da belirgin dalgalanmalar yaşayan bireyler için, rahatsızlıkla başa çıkmak ve siklotiminin neden olduğu durumları anlamlandırmak noktasında sıkıntı yaşadıklarını söylemek mümkün görülmektedir.
Siklotimik bireylerin duygusal dönemleri daha hafif olma eğilimindedir. Bu nedenle genelde teşhis konulması ve tedavi edilmesi bakımından güçlük yaşamaktadırlar. Teşhis edilmediği müddetçe belli bir risk taşıyan siklotimik bozukluk ile başa çıkmak için özel stratejiler içeren bu kitap, hem terapistler hem de rahatsızlığa sahip bireyler için kayda değer bilgiler taşımaktadır. Siklotimi El Kitabının, rahatsızlıktan yakınan bireylere duygudurumlarını nasıl yönetecekleri noktasında çeşitli stratejiler ve öz yardım becerileri sunduğunu söylemek mümkündür.
Siklotimiyi ve Bipolar Bozukluğu Anlamak, Duane Keagan
Keagen, “kronik ve dalgalı duygudurum bozukluğu” veya “birçok hipomanik belirti dönemi” ile karakterize, yeterince teşhis edilmemiş siklotimiye ışık tutarken, rahatsızlığın bipolar bozukluk ile arasındaki farka dikkat çekmektedir. Kitapta genel olarak siklotimik bozukluğun doğasına dair bilgiler verilmekte. Siklotimik bozukluk, bipolar bozuklukta olduğu gibi, manik dönemleri ve ruh değişimlerini de içerir fakat bipolar bozukluktaki kadar şiddetli ve zarar verici değişimler söz konusu değildir. Siklotimik bozukluğa sahip hastalar genellikle yetersiz tıbbi koruma altına alınmaktadırlar ve rahatsızlıklarının teşhis edilmesi ve yeterli tıbbi desteğin sağlanması bakımından hastalıkları için hedeflenen tedavi desteğine ihtiyaç duymaktadırlar.
Kitabın amacı, yalnızca siklotimi bozukluğunun temel tanımının ne olduğuna değil, aynı zamanda ne olmadığına ve neden bipolar bozukluktan ayrılmayı hak ettiğine ışık tutmaktadır. Keagen’in amacı, yalnızca bu duruma sahip olan kişileri eğitmek değil, gerekli ve doğru müdahalenin yapılması için tıp camiasını da eğitmektir. Bununla beraber kitap hastalığın etiyolojisi, tanı ve tedavi seçenekleri bakımından bilgilerle doludur. Hastalığı anlamak ve cevap arayışında olan ve siklotimi tedavisi için cevap arayışında olanların ilgisini çekebilecek temel kaynak niteliğinde kabul edilmektedir.
Yumuşak Bipolar, Charles K. Bunch
Bunch, siklotimiyi yumuşak bipolar olarak adlandırırken, hafif duygudurum bozukluğu, canlı düşünceler, duygudurum değişiklikleri, depresyon ve kaygı beraberinde görüldüğünü belirtmektedir. Hastalığın genelde yanlış anlaşıldığını ve bu nedenle yanlış tedavi edildiğini öne sürmektedir. Bunch bu durum için kitapta siklotimiye dair son teknoloji tedavi tekniklerine de değinmektedir. Kitap siklotimiye sahip bireylerin kaygılı durumlardan, mevsim değişikliklerinden, kayıp ve yaslardan, ilişkilerinden etkilendiğini ve bunların rahatsızlık için birer risk faktörü olduğunu belirtmektedir. Ayrıca kitap alandaki diğer kitaplara kıyasla, bireylerin belirtilerini daha iyi anlamaları adına, Yumuşak Bipolar Belirti Öz Raporu ve nitelikli yardım bulmaya yönergeleri dahil yenilikçi araçlar içermektedir. Bunlar göz önünde bulunduğunda, “Yumuşak Bipolar”, rahatsızlıkla başa çıkma konusunda öz becerileri geliştirmek ve yardım arayışında olanlar için sunulan yenilikleri içermesi bakımından okunması tavsiye edilen bir kaynaktır.
Siklotimik Bozukluğa Dair Belgesel İncelemeleri
Stephen Fry: Aşağı-Yukarı, Ruh Hali Çalkantılı Bir Adam Belgeseli
(Stephen Fry: “An Uppy-Down, Mood-Swingy Kind of Guy”)
Belgesel Stephen Fry’ın “Siklotimik bozukluk deneyimlerinizi tanımlayabilir misiniz?” sorusu ışığında, manik dönem deneyimlerini aktarması üzerine çekilmiştir.
Fry çalkantılı ruh hallerini mevsimlere benzeterek şu şekilde açıklamaktadır: “Neden bazen depresif, bazen manik dönemde olmayayım? Rahatsızlığımın bir duygudurum bozukluğu olduğunu kabul ettikten sonra, bu rahatsızlığı mevsimlere benzetmeye başladım. Bugün yağmıyor yağıyorsa (depresif olduğu günlere benzetmektedir), yarın tekrar güneş açacak (manik olduğu dönemlere benzetmektedir). Rahatsızlığı önce kabullenerek bakış açımda çok şeyi değiştirdim”. Ardından manik dönemlerinde büyüklenmeci bir hale büründüğünü, yüksek ruh hali içerisinde olduğunu, alışverişe bağımlı olduğunu ve düşünmeden pek çok cinsel ilişkiye girdiğini izleyiciye birinci ağızdan aktarmaktadır. Manik ve depresif dönemler bipolar bozuklukta olduğu kadar sert ve hızlı iniş çıkışlara sahip olmasa da bireyin hayatını etkileyecek düzeydedir. Fry deneyimleri doğrultusunda bu iki dönem arasındaki ruh hali çalkantısına uygulanabilecek en iyi tedavinin, medikal bir müdahale olabileceğini belirtmektedir.
Ayrıca Stephen Fry bir aktör ve yazar olarak toplumda diğer kronik rahatsızlıklara ve siklotimik bozukluğa nasıl bakıldığı konusuna değinirken, “diğer rahatsızlıklar için insanlar tavsiye sunarken bizden sadece uzaklaşmayı tercih ediyorlar” diye eklemektedir. Uzun bir süredir rahatsızlıkla mücadele eden birinin hikayesini kendi ağzından dinlemek isteyenler için, Aşağı Yukarı, Ruh Hali Çalkantılı Bir Adam belgeseli tavsiye edilmektedir.
Dolores Price – Bir Siklotimik Bozukluk Vakası
(Dolores Price – A Case Study in Cyclothymic Disorder)
Rebecca Acord ve Lauren Squires tarafından hazırlanan bu belgesel, "She's Come Undone"dan (O Geri Geldi) Dolores Price'ın nasıl siklotimik bozukluk belirtileri gösterdiğini anlatmakta ve göstermektedir. Bu, Dr. Caleb Lack'in Central Oklahoma Üniversitesi'ndeki "Anormal Psikoloji" kursu için oluşturulmaktadır. Siklotimik bozukluk, bipolar bozuklukta gözlemlenen yıllar boyu süren depresyon ve manik dönem arasındaki ruh hali değişimlerinin hafif formudur. Belirtileri arasında: Hipomani (yükselme ve hiperaktivite), hafif depresyon (üzgünlük ve kaybolmuşluk hissi), yetişkinler için en az 2 yıl arayla devam etmesi, çocuklar için 1 yıldan daha fazla devam etmesi ve daha az ağır ruh hali arasında geçiş sayılmaktadır. Siklotimik bozukluk kalıcıdır ve birkaç ay hiç belirti göstermeden devam etmez. Siklotimik bozukluk erken dönemde başlamaktadır fakat nedenleri bilinmemektedir. Eğer birey yeğin (majör) depresif bozukluk, bipolar bozukluk ve manik bozukluk tanı kriterlerinden hiçbirine uymuyor ve 2 yıl süreyle sayısız manik ve depresif dönem geçiriyorsa, bu durum siklotimik bozukluğu ruh sağlığı çalışanlarına düşündürmektedir.
Dolores gibi siklotimik bir vakayı tedavi etmek için uygulanabilecek müdahaleler arasında beslenme yaşamını değiştirmek, bilişsel davranışçı terapi, kişilerarası ve grup terapi en etkilileri olarak yer almaktadır. Medikal tedavi çoğunlukla siklotimik bozuklukta en son başvurulan müdahaleler arasında yer almaktadır. Bu medikal müdahaleler arasında duygudurum düzenleyiciler, antipsikotik, antidepresan, anti nöbet yer almaktadır. Siklotimik bozukluğun popülasyonda yaygınlığına bakıldığında kadın ve erkekler arasında eşit bir dağılım olduğu görülmektedir. Ancak kadınlar daha fazla yardım arayışında bulunmaktadırlar. Belirtiler erken ergenlik dönemlerinde başlamaktadır. Belgesel temelde bir psikoloji kitabında kullanılmak üzere hazırlanan bilgileri içermesinin yanı sıra, televizyon gösterileri ve Dolores Price’ın hikayesine dokunduğu noktalar sayesinde sunulan bilgileri daha sağlam bir temele oturtmaktadır.
Siklotimi Nedir? / Nadir Görülen Zihinsel Sağlık Bozukluğu Siklotiminin Etkisi Üzerine
(What is Cyclothymia? / Matt Edmonson on Impact of Rare Mental Health) Disorder Cyclothymia
İngiliz radyo sunucusu Matt Edmonson, yoğun depresyon nöbetleri ve ardından yoğun manik nöbetler ile karakterize bipolar bozukluğa benzer nadir bir zihinsel sağlık durumu olan siklotimi ile ilgili deneyimini izleyicilere anlatmaktadır. Fearne ile yaptığı bu sohbette Edmondson, "hayatını değiştiren" teşhisini almadan önce yıllarca nasıl mücadele ettiğini ve resmi bir tıbbi teşhisin kendisini daha iyi anlamasına nasıl yardımcı olduğunu ve bu konuda neler yapabileceğini açıklamaktadır. Edmonson manik dönem deneyimlerini açıklarken, dünyanın en eğlenceli ve mutlu insanı olduğu hissine kapıldığını belirtmektedir. Siklotimik bozukluğun bipolar bozukluk kadar yoğun iniş çıkışları yoktur, ancak bu iki uç arasında sıklıkla duygudurumu değiştirmektedir. Edmonson manik ve depresif deneyimlerini uzunca bir süre anlamlandıramadığını eklemektedir. Profesyonel hayata ve yoğun çalışma temposuna sahip Edmonson, yaşadığı durumun ve gösterdiği belirtilerin neye benzediğini anladığında ve bu durum ile ilgilenip tıbbı teşhis ve destek alması ardından hayatının büyük ölçüde değiştiğini aktarmaktadır.