Klostrofobiye Dair Öneri Kitap İncelemeleri
Korkularınızda ve Fobilerinizde Ustalaşmak: Çalışma Kitabı, Martin M. Anthony, Michelle G. Craske ve David H. Barlow
Klostrofobi, kapalı durumlarda olmaktan aşırı veya gerçekçi olmayan bir korkudur. Klostrofobi tipik olarak bu durumlardan kaçınmaya yol açar ve tanım gereği, bir kişinin hayatında önemli bir sıkıntıya veya bozulmaya neden olmalıdır. Kitap, kapalı alan korkusu dahil diğer fobi alt türlerine dair genel bir çerçeve çizmektedir ve bu korkuların hangi durumlarda meydana geldiğine değinmektedir. Bu çalışma kitabında bireyler için bilişsel-davranışçı müdahale programının ana hatları verilmektedir ve kitap büyük oranda bilişsel-davranışçı terapi ilkelerine dayanmaktadır. Program içerisinde değinilen konular, korku ve fobileri için bugüne kadar mevcut olan en etkili müdahale yöntemleri içerisinden seçilmektedir. Çalışma kitabı, bu durumla mücadele eden bireylere korkularının doğası ve maruz kalma ile olumsuz düşüncelerini değiştirme yoluyla nasıl üstesinden geleceklerinin bilgisini vermektedir. Korku ve fobilere dair literatürdeki çalışmaların geniş bir incelemesini içeren bu kitap, en etkili yollar ile bu durumdan yakınan bireylerin pratik çalışmalar ile kendi kendilerine yardım edebilecekleri bir çalışma kitabı olmayı hedeflemektedir.
Klostrofobi, Marco Di Russo
2019 yılında Marco Di Russo tarafından yazılan kitap klostrofobinin tarihsel gelişimi, ne olduğu, altında hangi faktörlerin bulunduğu ve tetikleyici faktörlerin neler olduğu gibi konularda kapalı alan fobisine dair tek başlık altında yazılan nadir kitaplardan biridir. Klostrofobi bir korku ve zihinsel bir bozukluktur. Çünkü bireyin kapalı alanı fiziksel olarak değil ancak, kişisel olarak algılamasından kaynaklı mantıklı bir nedeni olmayan ve belirtileri tetikleyen bir korku türüdür. Klostrofobinin varlığına ilişkin kitap içerisinde psikolojik, sosyal ve biyolojik farklı faktörler de ifade edilmektedir. Araştırmalara göre klostrofobi hayatta kalmaya dair bir içgüdüdür ve panik bozukluğa sahip bireyler diğerlerine göre daha küçük bir amigdalaya sahiptirler. Sosyal açıdan kişisel alanı yönetememeye dair korku varlığının kapalı alan korkusuna eşlik ettiği bilinmektedir. Kişinin öncelikli olarak asansöre binmekten korkmasının ve bu doğrultuda kaçınma davranışı sergilemesinin klostrofobinin erken dönem belirtileri arasında olabileceği söylenmektedir. Bu duruma eşlik eden çok belirgin panik bozukluk ve histeri belirtileri de yer almaktadır. Örneğin: baş dönmesi, kusmak, terlemek, hızlı kalp atışı, öleceğini zannetmek, kalp çarpıntısı. Kitap, klostrofobinin hangi durumlarda ortaya çıktığı, hangi belirtilerin duruma eşlik ettiği ve bu durumla mücadele eden bireylerin ne tür deneyimler yaşadıklarına dair okuma yapmak isteyen bireylere tavsiye edilmektedir.
Klostrofobik, Bernadette Franklin
Chloe Mitchell’in en yakın arkadaşı ile hayalini kurduğu tatile gitmek için maddi açıdan biraz eksiği bulunmaktadır. Yılbaşı dönemi yaklaştığı için yaşadığı yere yakın olan alışveriş merkezinde çeşitli kostümler giyerek çocukları eğlendirecek bir kadın çalışan aranmaktadır. Ancak Mitchell’in en büyük kabusu kapalı alanlarda vakit geçirmektir. Ancak genç kadın kısa bir süre çalışarak arkadaşıyla istediği tatile gitmek için yeterli paraya sahip olabileceği bu işe başlama konusunda oldukça çekingen yaklaşmaktadır. Chloe alışveriş merkezi, mağazalar, kapalı kafeler ve yemek alanları dahil pek çok çeşitli yerlerde vakit geçirmekten hoşlanmamaktadır. Chloe bu tür durumlara maruz kaldığında veya sadece kapalı bir alanda bulunduğunu hayal ettiğinde bile bedensel duyumları artmaktadır. Fakat en yakın arkadaşının cesaretlendirmesi ile işe başvuran Chloe kabul almaktadır ve klostrofobisi ile yüzleşmek zorunda kalmaktadır. Hak ettikleri mutlu tatili yaşamak için orada çalışmak zorunda olduğunu bilen Chloe bu duruma katlanmak zorunda kalır ve Noel günü yaklaşana kadar hem gerekli parayı biriktirir hem de sürekli olarak maruz kaldığı kapalı alana farkında olmadan alıştığını ve hatta bundan keyif almaya başlamaktadır. Yazarın seri halinde çıkardığı kitaplardan birini oluşturan Klostrofobik, okuyucuyu olay örgüsünün içerisine çekmesi ve eğlenceli anlatımı ile okunması tavsiye edilen kitaplar arasında yer almaktadır.
Klostrofobiye Dair Öneri Dizi ve Film Önerileri
Aşk Laftan Anlamaz Hayat Karakteri İncelemesi / 1. Sezon – 1. Bölüm, 2016
Başrollerinde Hande Erçel ve Burak Deniz’in yer aldığı Aşk Laftan Anlamaz, romantik komedi türünde Türk televizyon dizisidir. Dizide tesadüfler silsilesi sonucu yolları kesişen Hayat ve Murat’ın kavgayla başlayıp aşkla devam eden keyifli hikayesi anlatılmaktadır. İkilinin uzun bir aradan sonra ilk karşılaşması iş yerlerindeki asansörde gerçekleşmektedir. Asansör hareket ederken aniden durur ve o sırada Hayat aniden paniklemeye başlamaktadır. Nefes nefese kalır ve Burak’tan ona yardım etmesini istemektedir. Hayat’ın sergilediği davranışlar arasında aşırı bir kaygı ve tedirgin olma durumu mevcuttur. Burak’ın ona sarılması ve belirtilerini yatıştırmaya çalışması ile Hayat kendisini daha güvende hissedip rahatlamaktadır. Klostrofobik bir bireyin verebileceği tepkilerin daha net anlaşılması bakımından izlenebilecek bir sahnedir.
Seversin Tolga Karakteri İncelemesi / 1. Sezon – 6. Bölüm, 2022
Başrollerini Burak Yörük ve İlayda Alişan’ın paylaştığı Seversin, Türk yapımı romantik komedi dizisidir. Bir yapım şirketinde çalışan Asya ve Tolga senaryo gereği asansörde bir sahne çekmek zorunda kalmaktadır. Ancak asansör fobisi olan Tolga, bunu belli etmemek için oldukça çaba sarf etmektedir. Çekim öncesi Tolga’nın gerginliğini hisseden Asya Tolga’ya kapalı alan korkusu olup olmadığını sormaktadır ancak Tolga ısrarla reddetmektedir. İkili arasında Tolga’nın korkusu olup olmadığı noktasında çıkan tartışma esnasında Tolga, bu korkunun hangi anısından kaynaklandığını anlatmaktadır. Asya, durumu fark ederek ona destek olmaktadır ve senaryoda oynamayı kabul ederse bunu yenmek için bir alanı olacağını açıklamaktadır. Senaryodan dolayı çekilmesi gerekilen sahneye gelindiğinde Tolga’nın gerginlik seviyesi artmaktadır ve senarist ile tartışmaya başlamaktadır. Uzun bir ikna sonucu Tolga senaryoda oynamayı kabul eder ve çekimler başlar. Ancak kameraman ikinci kez sahneyi çekmek ister ve bu esnada Tolga tam bir panik hali yaşamaktadır. Asya’nın senaryo çekimleri esnasındaki desteğini hisseden Tolga, o sırada Asya’ya itirafta bulunur ve ikili arasında yeni bir sayfa açılır.
Sahte Vücutlar (Body Double), 1984
Brian De Palma tarafından yönetilen Sahte Vücutlar, Amerikan yapımı erotik gerilim filmidir. Jake kız arkadaşı tarafından aldatıldıktan sonra oyunculuk dersleri alarak kendisine yeni bir hayat kurmayı hedeflemektedir. Holywood’un lüks malikanelerinden birinde yaşayan komşusunun yatak odasının perdelerini kapatmadığını farkeden Jake, her gün bu çekici kadın tarafından tahrik edilmektedir. Başarılı bir aktör olan Jake bu görüntülerden epey etkilenmektedir ve zamanla komşusunu izlemeye dair olan güdüsü bir saplantıya dönüşmektedir. Filmde Jake’in kapalı alan korkusundan ve röntgencilikten sıklıkla bahsedilmektedir. İçerisinde psikolojik metaforlara sıklıkla rastlamanın mümkün olduğu filmin izlenmesi tavsiye edilmektedir.
Cehenneme Bir Adım (The Descent), 2005
Cehenneme Bir adım Neil Marshall’ın yönettiği Britanya yapımı korku filmidir. Film, mağara keşfine katılan bir grup kadının hikayesini konu almaktadır. Mağara içerisinde çeşitli yaratıkların saldırısına uğrayan kadınlar, hayatta kalmaya ve mağaradan kaçmaya çalışmaktadırlar. Korku türündeki filmlere kıyasla kurgusu, ses ve görüntü efektleri filme oldukça heyecan ve gerilim katarak izleyicinin dikkati çekmeyi başarmaktadır. Oyuncu kadrosunun kadınlardan oluşması ve kadın temalı diğer filmlerden ayrılması bakımından da Cehenneme Bir Adım ön plana çıkan filmlerden biri olarak kabul edilmektedir. İçerisinde sıkça psikolojik öğe bulunduran film özellikle klostrofobi ile ilgilenen kişilerin izlemesi için tavsiye edilmektedir.
Toprak Altında (Buried), 2010
İspanya yapımı psikolojik gerilim filmi olan Toprak Altında, Irak’ta görev yapan bir Amerikan askerinin yaşadıklarını anlatmaktadır. Klostrofobinin işlendiği filmde, kapalı alana dair korku ögelerine yer verilmektedir. Paul Conroy, Amerikalı bir kamyon şoförüdür. Uğradığı bir saldırı ardından bir gün gözünü açtığında kendisini tabutun içerisinde ve toprağa gömülü halde bulmaktadır. Tabutun içerisini kontrol ettiğinde yalnızca dış dünya ile iletişim kurabileceği bir cep telefonu bulunmaktadır. Ancak tabutun bulunduğu konum Irak çölünün ortasında olmasından dolayı herhangi biriyle irtibata geçmesi imkansızdır. Bu durumda Paul’un bu tuzaktan çıkması için tek kaynağı kendine güvenmektir. Paul’un başına gelen zorlu olayın nasıl üstesinden geldiğini, yer yer gerilimi arttırarak anlatan filmin izlenmesi tavsiye edilmektedir.