Çevrimiçi Flört Uygulamaları ve Sosyal Medya
Sosyal medya, profil oluşturmaya ve görünürlüğe izin veren web siteleri olarak tanımlanmıştır; kullanıcıların web tabanlı uygulamaları arasındaki ilişkilerinde paylaşım, ilişkiler, grup, konuşma ve profiller için işlevsellik sağlar (Wolf ve ark., 2018). Sosyal medya, “sosyal medya siteleri” veya kolaylaştıran bir dizi bilgi teknolojisi olarak adlandırılmıştır (Wolf ve ark., 2018). Son on yılda, internetin popülerleşmesi, akıllı telefonun kullanımı ve gerçek zamanlı konum tabanlı flört uygulamalarının (örneğin Tinder, Grindr) ortaya çıkması, geleneksel sosyalleşme yollarını değiştirdi ve yeni buluşma ve ilişki kurma yollarını teşvik etti. Flört uygulamalarının ortaya çıkması ve popülerleşmesi, insanların potansiyel romantik ve cinsel partnerlerle tanışma ve etkileşim kurma şeklini değiştirdi. Bu uygulamaların kullanıcılarının bazı özellikleri vurgulanabilir (Castro ve Barrada, 2020):
Cinsiyet. Geleneksel olarak, erkeklerin kadınlardan daha fazla flört uygulamaları kullandığı ve uygulamalar aracılığıyla daha rahat seks ilişkilerine girdikleri iddia edilmiştir. Bazı güncel araştırmalar, erkek olmanın flört uygulamalarının kullanımını öngördüğünü desteklemektedir, ancak son yıllarda erkek ve kadın kullanıcıların oranında hiçbir farklılık göstermeyen araştırmalar da yayınlanmıştır.
Yaş. Farklı yaşlardaki insanlar üzerinde özel çalışmalar yapılmıştır: ergenler, gençler ve orta yaşlı ve yaşlı insanlar. Çoğunlukla üniversite öğrencileri olmak üzere 18 ila 30 yaş arasındaki gençlerde flört uygulamalarının kullanım yaygınlığının daha yüksek olduğu sonucuna varıldı.
Cinsel yönelim. Bu, flört uygulamaları araştırmasında temel bir değişkendir. Son yıllarda özellikle Tinder'ın başarısından sonra bu uygulamaların hem erkek hem de kadın heteroseksüeller tarafından kullanımının artması bu grupla ilgili araştırmaların artmasını etkilemiştir. Ayrıca, özellikle erkekler arasında cinsel bir azınlığın üyesi olmak, flört uygulamalarının kullanımının iyi bir göstergesi gibi görünmektedir.
İlişki durumu. Geleneksel olarak flört uygulamalarının kullanımının yaygınlığının bekarlar arasında bir partneri olanlardan çok daha yüksek olduğu iddia edilmiştir. Bazı çalışmalar bekar olmanın bu uygulamaları kullanmanın en güçlü sosyodemografik belirleyicisi olduğunu gösterir.
Sosyal Medyanın Beden Algısı Üzerindeki Etkisi
Modern toplumda sosyal medya kullanımının yaygınlığı, kadın beden imajından memnuniyet düzeylerini ve yeme bozukluğu davranışını etkileyen bir görüntüye yol açmıştır (Caddel, 2018). Beden memnuniyetsizliği, bireylerin kendi fiziksel görünümleri hakkında sahip oldukları olumsuz görüşlerdir (de Vries ve ark., 2019). Beden imajı, doğası gereği çok boyutlu olan ve algısal, duygusal, bilişsel veya davranışsal bozuklukları içerebilen karmaşık bir olgudur (McCabe ve Ricciardelli, 2004). Ergenlik döneminde beden memnuniyetsizliği artar ve özellikle ergenlik çağındaki kızlar yüksek düzeyde beden memnuniyetsizliği bildirirler. Araştırmalar, ergenlerin sosyal medya kullanımının artan beden memnuniyetsizliğini öngördüğünü göstermiştir. Ancak bu ilişki, daha olumlu bir anne-ergen ilişkisi bildiren ergenler arasında daha zayıftır. Bu bulgular, ergenlerin sosyal çevrelerinin ve anneleriyle olan ilişkilerinin, sosyal medya kullanımının zararlı etkilerine karşı onları koruyabileceğini göstermektedir (de Vries ve ark., 2019).
Beden imajı endişeleri üniversite çağındaki kadınlar arasında da oldukça yaygındır (Vartanian ve Dey, 2013). Olumsuz beden imajı, depresyon, stres ve düşük benlik saygısı ile ilişkilendirilmiştir ve düzensiz yeme için bir faktör olabilir. Kadınların beden imajı, ince ideali içselleştirmelerinden olumsuz etkilenebilir. Kadınlar için, çekiciliğin toplumsal standartları, benliği tanımlamak için kullanılan, oldukça erişilebilir bir dış kaynak olabilir. Sonuç olarak, benlik kavramı netliği düşük olan kadınların zayıf ideali içselleştirme ve görünüşle ilgili sosyal karşılaştırmaya girme olasılıkları daha yüksek olabilir (Vartanian ve Dey, 2013).
Erkeklerde vücut memnuniyetsizliği, zayıf psikolojik uyum, yeme bozuklukları, steroid (vücut geliştirme ve kas kütlesi artırma amacıyla kullanılır) kullanımı, egzersiz bağımlılığı ve diğer sağlık davranışları ile ilişkilendirilmiştir. Literatür, beden imajı memnuniyetsizliği ve erkekler arasında beden imajını etkileyen sosyokültürel etkiler ile ilgisinden bahseder. Ayrıca, ebeveynlerin, akranların ve medyanın erkekler arasında beden imajı üzerindeki etkisiyle ilgili de karışık bulgular vardır (McCabe ve Ricciardelli, 2004).
Sosyal Medyanın Yemek Üzerine Etkisi
Sosyal medya web sitelerini kullanmak günümüz çocuk ve ergenlerinin en yaygın aktiviteleri arasında yer almaktadır (O’Keeffe ve Pearson, 2011). Ergenlerin %90'ından fazlasının en az bir sosyal medya hesabı var ve sosyal medyadaki varlıkları artmaya devam ediyor. Yiyecek ve içecek markaları, ürünlerini sosyal medyada ergenlere pazarlayarak bu trendden yararlanmaktadır. Pazarlanan ürünlerin besin değerine bağlı olarak, sosyal medya reklamlarının etkisi obezite, hipertansiyon ve tip 2 diyabet gibi olumsuz sağlık sonuçları geliştirme riskine katkıda bulunmaktadır (Kucharczuk ve ark., 2022).
Yeme bozuklukları, anoreksiya nervoza, bulimia nervoza ve tıkınırcasına yeme dahil olmak üzere sağlığınızı ve hatta hayatınızı tehdit edebilecek anormal yeme bozukluklarıdır (Kazdin, 2000). Araştırmalar gösteriyor ki medyanın vücut memnuniyetsizliği ve yeme bozuklukları üzerinde etkisi vardır (Ferguson ve ark., 2014). Medyada zayıf olmak için algılanan baskının, vücut memnuniyetsizliğine ve yeme patolojisine yol açtığı farz edilmektedir. İleriye dönük araştırma çalışmaları, zayıf olarak algılanan baskının vücut memnuniyetsizliği, olumsuz etki ve yeme patolojisi için nedensel bir risk faktörü olduğunu göstermektedir (Spettigue ve Henderson, 2004).
Sosyal Medya Kullanımı ve Narsisizm
Sosyal medya platformlarının aktif genç kullanıcılar tarafından mevcut kullanımı, kendini tanıtma ve dikkat arama gibi narsisistik hedeflere ulaşmak ve bu deneyimlerle sosyalleşmek için kolay bir ortam sağlar. Sosyal medya kullanımıyla ilgili en popüler etkinliklerden biri selfie paylaşımıdır. Selfie davranışının altında yatan sosyal baskı, dikkat arama, ait olma, belgeleme, arşivleme, özel anları saklama ve yaratıcı olma gibi psikolojik mekanizmalararaştırılmıştır. Sosyal ağlar, bu tür platformlarda kendini sunmayı kontrol etme fırsat verildiğinde narsisistik hedeflere ulaşmak için ideal ortamları temsil eder. Narsistler özellikle 'aktif' sosyal ağ sitesi kullanıcıları olma eğilimindedir (yani, içerik oluşturucular, gönderiler ve beğeni/yorum üretimi, fotoğraf gönderme ve yükleme ile daha fazla meşgulolurlar) (Boursier ve ark., 2020).
Narsisizm bileşenlerinin sosyal ağ kullanımıyla nasıl ilişkili olduğunu araştırmaya devam etmek gerekiyor. Özellikle, mevcut tüm narsisizm faktörlerini sağlıklı ve sağlıksız bileşenlere ayırmak yerine kullanmak, narsisistik kişiliğin belirli yönlerinin sosyal ağdaki belirli davranışları tahmin edip edemeyeceğini anlamaya yardımcı olabilir (Panek ve ark., 2013).
Kaynakça
Boursier, V., Gioia, F. ve Griffiths, M. D. (2020). Selfie-engagement on social media: Pathological narcissism, positive expectation, and body objectification – which is more influential? Addictive Behaviors Reports, 11, 100263. https://doi.org/10.1016/j.abrep.2020.100263
Caddel, M. J. (2018). The effects of social media on body image constructs among active women. [Yayımlanmış doktora tezi]. Southern University.
Castro, Á. ve Barrada, J. R. (2020). Dating apps and their sociodemographic and psychosocial correlates: A systematic review. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(18), 6500. https://doi.org/10.3390/ijerph17186500
de Vries, D. A., Vossen, H. G. M. ve van der Kolk – van der Boom, P. (2019). Social media and body dissatisfaction: Investigating the attenuating role of positive parent–adolescent relationships. Journal of Youth Adolescence, 48, 527–536. https://doi.org/10.1007/s10964-018-0956-9
Ferguson, C. J., Muñoz, M. E., Garza, A. ve Galindo, M. (2014). Concurrent and prospective analyses of peer, television and social media influences on body dissatisfaction, eating disorder symptoms and life satisfaction in adolescent girls. Journal of Youth Adolescence, 43, 1–14. https://doi.org/10.1007/s10964-01-9898-9
Kazdin, A. E. (Ed.). (2000). Encyclopedia of Psychology (8. Bs.). American Psychological Association References Book Collection.
Kucharczuk, A. J., Oliver, T. L. ve Dowdell, E. B. (2022). Social media's influence on adolescents' food choices: A mixed studies systematic literature review. Appetite, 168, 105765. https://doi.org/10.1016/j.appet.2021.105765
McCabe, M. P. ve Ricciardelli, L. A. (2004). Body image dissatisfaction among males across the lifespan: A review of past literature. Journal of Psychometric Research, 56(6), 675-685 https://doi.org/10.1016/S0022-3999(03)00129-6.
O'Keeffe, G. S. ve Pearson, K. C. (2011). The impact of social media on children, adolescents, and families. Pediatrics, 127(4), 800–804. https://doi.org/10.1542/peds.2011-0054
Panek, E. T., Nardis, Y. ve Konrath, S. (2013). Mirror or Megaphone?: How relationships between narcissism and social networking site use differ on facebook and twitter. Computers in Human Behavior, 29(5), 2004-2012. https://doi.org/10.1016/j.chb.2013.04.012
Spettigue, W. ve Henderson, K. A. (2004). Eating disorders and the role of the media. The Canadian child and adolescent psychiatry review= La revue canadienne de psychiatrie de l'enfant et de l'adolescent, 13(1), 16–19.
Vartanian, L. R. ve Dey, S. (2013). Self-concept clarity, thin-ideal internalization and appearence-related social comparison as predictors of body dissatisfaction. Body Image, 10(4), 495-500. https://doi.org/10.1016/j.bodyim.2013.05.004
Wolf, M., Sims, J. ve Yang, H. (2018, Mart 20). Social Media? What Social Media? [Konferans Sunumu]. UK Academy for Information Systems Conference Proceeding. https://aisel.aisnet.org/ukais2018/3