Klinik Psikoloji Yüksek Lisans Bilim Sınavı ve Mülakatları
Türkiye’de klinik psikoloji yüksek lisans programları genel olarak bilim sınavı ve mülakat aşamalarını içermektedir. Üniversiteden üniversiteye göre değişmekle birlikte genellikle bilim sınavları çoktan seçmeli, klasik ya da ikisini de içeren bir formatta olur. Çoğunlukla bilim sınavında belirli bir puanı alan öğrenciler mülakata girmeye hak kazanmaktadır. Kimi üniversiteler hem bilim sınavı hem mülakat yaparken bazıları sadece bilim sınavı ya da sadece mülakat ile süreci ilerletmektedir. Bu yazıda genel olarak bilgilendirilme amaçlanmıştır, şartlar üniversitelerin programları özelinde değişmektedir. Bu nedenle özel şartları ve durumları üniversitelerin web siteleri aracılığıyla edinebilirsiniz.
Klinik Psikoloji Yüksek Programlarında Olası Bilim Sınavı İçerikleri
Kimi zaman çoktan seçmeli ve açık uçlu olarak iki aşamadan oluşan bilim sınavlarında ağırlıklı olarak adayın psikoloji (özellikle klinik psikoloji) bilgisi ölçülmektedir. Çoktan seçmeli kısımlarda adayın psikoloji bilgisi ölçülürken açık uçlu sorular araştırma yöntemleri ağırlıklı olarak gelebilir. Çoktan seçmeli sorular sorulmamışsa psikoloji bilgisi açık uçlu sorularla ölçülür. Programın eğitim diline göre bu sınavlar İngilizce ya da Türkçe olabilmektedir.
Üniversitenin kendi kararına bağlı olmakla birlikte, kimi sorular klinik psikoloji ile alakalı, kimi sorular ise diğer alanlarla ilgili bilgileri ölçebilir. Programın kapsadığı alt alanlar varsa (yetişkin, çocuk, aile) bunlarla alakalı teorik bilgiler gelmesi beklenebilir.
Klinik psikoloji ile ilgili sorulan sorular özellikle adayın ekollerle ilgili ayrıştırıcı bilgiye sahip olup olmadığını ölçebilmektedir. Adaydan belirli ekollerin özelliklerinin ve birbirlerinden farklarının listelenmesi istenebilir. Özellikle üniversitenin akademisyen kadrosunun ağırlıkla çalıştığı konular ve ekoller üzerinden soru gelmesi beklenebilir. Klinik psikoloji ile ilgili sorulabilecek bir diğer tip soru ise DSM-5 kriterlerine olan hakimiyeti ölçen sorulardır. Burada adayın belirli psikopatolojiler hakkında DSM-5 kriterlerinin listelemesi istenebilir. Ayrıca belirli bozuklukların ayrımları hakkında soru gelmesi beklenebilir. Bununla birlikte, adaya klinik psikoloji alanından belirli bir kuram verilerek bunu açıklaması istenebilir. Beklenebilecek diğer bir tür soru ise adaya bir vaka verilmesi ve bunun formülasyonunu ve incelemesini yapması olabilir.
Adayın araştırma yöntemleri ve istatistiksel bilgilerinin ölçülmesini içeren sorular çoğunlukla karşılaşılmaktadır. Bu sorular adaydan bir araştırma dizaynı hazırlamasını istemek, araştırma sorusunu ve hipotezini oluşturmasını istemek olabilir. Bu kimi zaman verilen bir konu üzerinden istenebilirken kimi zaman adayın kendi özgün araştırmasını oluşturması beklenebilir. Bu özgün araştırmanın adayın tez döneminde çalışmayı planladığı konu üzerinde olması istenebilir. Adayın bu konuyu nasıl çalışacağı, nasıl bir hipotez kurduğu, hangi araştırma metodunu kullanacağını belirtmesi istenebilir. Bununla birlikte adayın grafik veya tablo yorumlama ya da oluşturma bilgisini ölçmek için sorular yönlendirilebilir.
Açık uçlu sınavda, eğer daha sonrasında mülakat yapılmayacaksa, aday ile ilgili bilgiler bu safhada sorulabilir.
Klinik Psikoloji Yüksek Programlarında Olası Mülakat İçerikleri
Başvurulan okulun bilim sınavında istenilen baraj geçildikten sonra adaya bir mülakat tarihi ve saati atanır. Mülakatın süresi her program için değişmektedir bu nedenle daha hazırlıklı olmak amacıyla mülakatın kaç dakika süreceğini öğrenmekte fayda vardır.
Mülakatın işleyişi çoğu zaman belli değildir ve mülakatı yapacak kadronun beklentisine ve ne öğrenmek istediklerine göre değişim gösterebilir. Mülakatın nasıl ilerleyeceği adayın sağlayacağı cevaplarla birlikte de değişim gösterebilir.
Mülakat adayın kendinden bahsetmesinin istenmesiyle başlayabilir. Burada aday kendisinin kuvvetli yönlerinden ve kendisiyle ilgili bilinmesi gereken detaylardan bahsedebilir. Adayın geçmiş deneyimlerinden bahsetmesi istenebilir. Burada adayın neler yaptığı ve bunların kendisine neler kattığını öğrenebilirler. Adayın bu üniversiteye ve programa neden başvurduğu sorulabilir. Burada aday kendi ilgisini, bilgisini ve motivasyonunu açık bir şekilde ifade ederek ayrıca geçmiş deneyimlerine de atıfta bulunabilir.
Mülakat heyeti adayın amacı ile programın ne kadar uyumlu olduğunu öğrenmek isteyebilirler. Bu nedenle adaya neden klinik psikoloji alt dalında uzmanlaşmak istediği sorulabilir. Daha sonrasında bu alanda hangi konuyu çalışmak istediği, tez konusunun ne olmasını düşündüğü ve bu konuda programdaki hangi akademisyenle çalışmak istediği sorulabilir. Adayın ilgilendiği konu üzerine çalışan bir akademik kadronun olup olmadığı ve dolayısıyla adayın bu üniversiteye uygun olup olmadığı öğrenilmeye çalışılır.
Mülakatın gidişatı kimi zaman bilim sınavına benzeyebilir, bu ayrıca bir bilim sınavı yapılmadığı durumlarda da beklenebilir. Adayın geçmiş deneyimleri ve çalışmak istediği konu hakkında teorik altyapıyı ve araştırma yöntemlerine dair sorular mülakatta sorulabilir. Bununla birlikte, adayın bilim sınavında zorlandığı bir alan tespit edilmişse bununla ilgili bir soru da adaya sorulabilir.
Kaynakça
Başkent Üniversitesi. (2020). Klinik psikoloji tezli yüksek lisans programı bilim sınavı, mülakat ve değerlendirme bilgileri. http://psk.baskent.edu.tr/program/graduate/YLduyuru_Klinik.pdf adresinden 22 Harizan 2021 tarihinde alınmıştır.
Evliyaoğlu, E. (2020, 4 Eylül). Soru-cevap bölüm1: Klinik psikoloji mülakat, bilim sınavı, pdr mezunları, ekol seçmek ve daha fazlası [Video]. Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=Fo9Ur4zBWzg&t=291s
İzmir Ekonomi Üniversitesi. (2020). Klinik psikoloji tezli yüksek lisans programı bilim sınavı ve mülakat bilgileri. https://phoenix.ieu.edu.tr/betanix/uploads/duyuru/duyuru_1597651591.pdf adresinden 22 Harizan 2021 tarihinde alınmıştır.
Kalmik, S. (2018, 13 Temmuz). Klinik psikoloji yüksek lisans bilim sınavı ve mülakatlar. Psikoloji Ağı. https://www.psikolojiagi.com/klinik-psikoloji-yuksek-lisans-bilim-sinavi-mulakatlari/ adresinden 22 Harizan 2021 tarihinde alınmıştır.
Özkaya, M.N. (2020, 3 Ocak). Bir psikoloji öğrencisinin yüksek lisans süreci. Psiart. http://www.psiart.org/yukseklisanssureci/ adresinden 22 Harizan 2021 tarihinde alınmıştır.
Yeditepe Üniversitesi. (2021). Klinik psikoloji (tezli) yüksek lisans programı 2021-2022 güz dönemi başvuru koşulları ve değerlendirme süreci. https://sbe.yeditepe.edu.tr/tr/klinik-psikoloji-yuksek-lisans-programi adresinden 22 Haziran 2021 tarihinde alınmıştır.